KARACİĞER KANSERİ
Karaciğer insan vücudunda bulunan en büyük organdır ve yaklaışk 1500 gr ağırlığındadır. Karın sağ üst tarafını tamamı ile dolduran karaciğer mide, vena cava inferior, portal ven, pankreas, sağ böbrek ve böbrek üstü bezi komşulukları vardır.
Karaciğer tümörleri iyi ve kötü huylu tümörler olarak kabaca ikiye ayrılır.
- BENİGN
- MALİGN
HEPATOBİLİYER KARSİNOMLARIN
Yarısı safra kesesinde, üçte biri intra ve ekstra hepatik safra yollarında, kalanı ise hepatosellüler karsinom olarak tespit edilir.
ETYOLOJİK FAKTÖRLER
KİMYASAL FAKTÖRLER
(Aflatoksin B1, Seks Hormonları, Vinil klorid, Thorotrast, İnorganik Arsenik, Safrole v.s)
Hepatit B, Hepatit C, Siroz
BAZI METABOLİK HASTALIKLAR
(Hemokromotozis, Alfa-1 antripsin Eksikliği, Porfiria Kutena Tarda, Tirozinemi, Glikojen Depo Hastalığı, Wilson Hastalığı)
Karaciğer kanserinde semptomlar:
- Karın ağrısı
- Kilo Kaybı
- Kitle
- Zayıflık
- Halsizlik, İştahsızlık
- Karında şişlik, sarılık, kusma
- FİZİK MUAYENE BULGULARI
- Hepatomegali
- Splenomegali
- Asit
- Sarılık
- Hematemez
- Kemik ve akciğer metastazları
- Plevral effüzyon
- Paraneoblastik sendromlar
- HCC’lı hastanın değerlendirilmesi
ANAMNEZ
- İlaç alışkanlığı
- Sarılık, hepatit
- Kan transfüzyonu
- Meslek
- Aile hikayesinin değerlendirilmesi
FİZİK MUAYENE
- Sirozun periferik bulguları
- Karaciğerin değerlendirilmesi
- USG
- BT (BT portografi, Lipiodol BT Scanning)
- MRI
- İİAB
- Kan biyokimyası ve rutin kan tetkikleri
- EKG, Akciğer grafisi
- Tümör markerleri (AFP, CEA, CA 19-9)
PATOLOJİ
- % 90 HCC
- % 7 Kolanjiokarsinomlar
- % 3 Hepatoblastoma,Anjiosarkoma ve diğer sarkomlar
ÜÇ AYRI HİSTOPATOLOJİK TİP
- Fibrolameller HCC
- Sklerozan HCC
- Clear Cell
METASTAZ YOLLARI
- Portal ven
- Lenfatik yayılım
- Hepatik arter
- Direkt invazyon
HCC’da EVRELENDİRME pTNM
PRİMER TÜMÖR (T)
T1: 2 cm’den küçük, soliter, vasküler invazyon göstermeyen tümör
T2: 2 cm’den küçük, vasküler invazyon olan soliter tümör, veya 2 cm’ den büyük vasküler invazyon olmayan soliter tümör, veya 2 cm’ den küçük tek lobta sınırlı vasküler invazyon göstermeyen multiple tümör
T3: Tek lobta sınırlı, 2cm’den büyük vasküler invazyonu olan tümörler
T4: Her iki lobta multiple tümörler veya ana portal ve hepatik venlere invaze herhangi bir tümör
REGİONAL LENF NODÜLLERİ (N)
N0: Lenf nodülü tutulumu yok
N1: Regional lenf tutulumu var
UZAK METASTAZ (M)
M0: Uzak metastaz yok
M1: Uuzak metastaz var
HCC DE TEDAVİ
Cerrahi
Kemoterapi
Transarteriyel kemoembolizasyon
Perkutan etanol (serum fizyolojik) enjeksiyonu
Criyosurgery
KÜRATİF TEDAVİ REZEKSİYON
Sağ hepatektomi
Genişletilmiş sağ hepatektomi
Sol hepatektomi
Segmentektomi
Trisegmentektomi
REZEKSİYONDA İKİ ÖNEMLİ KRİTER
Karaciğer rezeksiyonundan sonra geride kalan en az % 20’lik karaciğer dokusunun sağlam olması
Ekstrahepatik metastazın bulunmaması
EKSTRAHEPATİK YAYILIM
LENF NODÜLÜ TUTULUMU
VASKÜLER İNVAZYON KONTRENDİKEDİR.
METASTATİK KC TÜMÖRLERİ
Primeri belli olmadan ilk karaciğer metastazının belirlenmesi
Senkron metastaz (ameliyat öncesi yada ameliyat sırasında ortaya konur)
Metakron tümörler
TEDAVİ PRENSİPLERİ
Primer tümörün cerrahi veya başka bir tedavi yöntemi ile kontrol altında olması
İntraabdominal veya sistemik başka metastazların olmaması
Karaciğerdeki lezyonların sayısının 4’den az olması veya daha çok ise bir lobta lokalize olması
Hastanın genel durumunun major bir rezeksiyonu kaldırabilecek durumda olması
RADYOTERAPİ
Radyorezistan (% 30-40)
Radyasyon hepatiti gelişmesi nedeniyle kullanım çok sınırlıdır.
REZEKSİYON SONUCU PROGNOZA ETKİ EDEN ÖNEMLİ FAKTÖRLER
Unifokal tümörlerde multifokallere göre prognoz daha iyi
Tümör çapı sağ kalım üzerine etkili (5 cm)
Tümörün lokalizasyonu
Tümörün diferansiyasyonu
Kapsüllü olup olmadığı
Vasküler invazyonun bulunup bulunmaması